Een zonnepaneel bestaat uit verschillende zonnecellen. Deze zonnecellen zijn glazen plaatjes die lichtenergie omzetten in bruikbare elektrische energie. Zonnepanelen worden ook wel zonnestroompanelen, pv-panelen of pv-systemen genoemd. Wanneer het gaat over de panelen en de omvormer samen dan bedoelen we een zonne-energiecentrale. Zonnepanelen worden soms verward met zonnecollectoren. Zonnecollectoren verwarmen het water.
Het vermogen van zonnepanelen wordt uitgedrukt in Wattpiek (Wp). Wattpiek is het maximum vermogen dat de zonnepanelen opwekken onder de meest ideale omstandigheden. Momenteel is de zonnepanelen prijs rond de € 2,- per Wp. (incl. correctie). Voor 1000 Wp komt de zonnepanelen prijs dus op € 2.000,-.
Correctie voor Nederland: Ideale weersomstandigheden zijn er niet in Nederland.
Daarom wordt het Wp vermogen van een zonnepanelen systeem gecorrigeerd met de factor 0,85. Een zonnepanelen systeem met een vermogen van 2000 Wp levert in Nederland 1700 kilowattuur (kWh) bruikbare elektriciteit.
Fill Factor geeft aan wat de kwaliteit van de zonnecellen zijn en zoals deze zijn verwerkt in het zonnepaneel. Het geeft verhouding weer tussen het theoretische- en praktijkvermogen. Des te hoger het percentage, des te hoger de kwaliteit. De Fill Factor geeft niet alleen de kwaliteit van de zonnecellen weer maar tevens de kwaliteit van het zogeheten laminaat waarin deze cellen zijn verwerkt. Een zonnepaneel met slechte zonnecellen of een slecht laminaat zal minder energie produceren dan een module met hoge kwaliteit zonnecellen en/of laminaat.
De EL-test is van cruciaal belang voor de levensduur en de reële kWh-opbrengsten van een zonnepaneel. Een EL-test (ElectroLuminescence) is een kwaliteitscontrole die wordt uitgevoerd vóórdat het zonnepaneel wordt gelamineerd (de verschillende lagen worden samengesmolten).
Diffuus licht is een term dat gebruikt wordt als moeilijk te bepalen is waar het licht vandaan komt. Dit komt voor bij bewolkte dagen.
Connector is een ander woord voor stekker.
Het zonnepaneel heeft een connector om verbinding te maken met de omvormer. Die vormt de gelijkstroom van het zonnepaneel om in wisselstroom die je kunt gebruiken in huis.
Gelijkstroom is een stroom met een constante stroomrichting. Gelijkstroom wordt geleverd door batterijen, accu’s en zonnepanelen.
Wisselstroom is het soort elektriciteit dat via het elektriciteitsnet geleverd wordt.
Wisselstroom is een elektrische stroom met periodiek wisselende stroomrichting.
MPP is een afkorting voor het ‘Maximum Power Point’ (MPP) genoemd. Het MPP verschuift zodra de instraling of de temperatuur van het paneel veranderd. Een omvormer heeft altijd één of meerdere MPP trackers.
Een Ampèremeter wordt gebruikt om stroom te meten en is genoemd naar de Fransman André-Marie Ampère. Middels een Ampèremeter wordt gemeten hoeveel gelijkstroom de zonnepanelen opwekken. De meeteenheid van stroom wordt uitgedrukt in Ampère.
Azimut, een begrip uit de astronomie, heeft te maken met de plaatsing van de zonnepanelen. Azimut is de hoek die een bepaalde richting maakt met de richting van het noorden. Azimut wordt uitgedrukt in graden. De gehele cirkel is 360°, noord is 0°. Een ster die zich precies in het oosten bevindt heeft een azimut van 90°.
Bij zonnepanelen geeft de azimut de kompasrichting aan waarin een zonnepaneel wijst. Deze is belangrijk om een optimale opbrengst op zonnepanelen te halen
Zonnepanelen worden op het dak gemonteerd. Voor het opwekken van stroom hebben zonnepanelen niet per se direct zonlicht nodig. Ook op een bewolkte dag levert een zonnecel elektriciteit op. Het daglicht dat op de panelen valt wordt rechtstreeks omgezet in elektrische energie. Dat komt door de laagjes silicum die op de zonnepanelen zitten. Het daglicht wekt elektrische spanning op tussen die laagjes. Dat wordt ook wel een fotovoltaïsche reactie genoemd. De opwekte energie gaat naar een omvormer waardoor er automatisch elektriciteit geleverd wordt voor bijvoorbeeld uw verlichting of apparatuur. Een zonne-installatie bestaat uit twee hoofbestanddelen:
1. Het zonnepaneel
Het zonnepaneel zet zonlicht om naar ‘elektrische’ energie
Een zonnepaneel is een plaat waarop zonnecellen zijn aangebracht. Zonnecellen zijn meestal gemaakt van silicum. Dit materiaal heeft de bijzondere eigenschap dat het daglicht in elektrische energie kan omzetten (ook wel 'Photo Voltaic' of 'PV' genoemd).
2. De omvormer
De omvormer zet de gelijkspanning om in (230 V) wisselspanning.
De omvormer die vaak op zolder wordt geplaatst, zorgt ervoor dat de opgewekte energie wordt omgezet naar wisselstroom die u direct kunt gebruiken. Met een omvormer wordt van de elektrische energie 230 volt wisselspanning gemaakt. Op de omvormer is onder meer te zien hoeveel zonnestroom er actueel wordt opgewekt en hoeveel er die dag en sinds dag één is opgewekt.
De opgewekte elektriciteit kan u direct gebruiken. De opgewekte elektriciteit wordt namelijk toegevoegd aan het elektriciteitsnetwerk van uw woning. De opgewekte elektriciteit wordt dan gebruikt door elektrische apparaten die in werking zijn.
Overtollige elektriciteit wordt aan het openbare elektriciteitsnet teruggeleverd, zodat u rendement op uw zonnepanelen kunt behalen. Als er geen, of niet voldoende vraag, is (van apparaten) dan wordt de teveel opgewekte elektriciteit teruggeleverd aan het openbare elektriciteitsnet. Zo leveren de zonnepanelen u extra rendement op.
In Nederland zijn er verschillende installatiebedrijven die uw zonnepanelen monteren. Bij een schuin dak worden er dakhaken achter de panlat en de dakpan bevestigd. Op deze dakhaak wordt een profiel geklikt en vervolgens wordt het paneel hier op vastgeklemd. In het meest ideale geval moeten zonnepanelen op het zuidoosten of zuidwesten gericht zijn. De hellingshoek van de installatie speelt daarbij een rol en moet tussen de 15° en 60° zijn. Op een plat dak wordt het zonnepaneel op een metalen frame geplaatst dat optimaal op de zon kan worden gericht.
Wanneer een aantal zonnepanelen naast elkaar worden geplaatst, heet dat een zonnepaneelsysteem (PV-systeem). Het gehele systeem bestaat uit zonnepanelen, een omvormer, de bekabeling en stekkers.
Het aanschaffen van zonnepanelen vergt aandacht. Er zijn een aantal zaken waar u op moet letten als u zich aan het oriënteren bent:
Over het algemeen geldt dat zonnecellen op een dak op het zuiden het meeste opbrengen. Bijna alle daken zijn geschikt voor zonnepanelen.
Het is belangrijk om te controleren of er genoeg ruimte is, de zonnepanelen in de juiste hoek geplaatst kunnen worden (tussen de 20 en 40 graden), of er geen schaduw op je dak valt, en of er geen obstakels op liggen. De leveranciers van zonnepanelen beschikken over een rekenmodule om de beschikbaarheid van uw dag te berekenen. U kan ook Vereniging de Vastelastenbond bellen op 040-7200200 voor een persoonlijk advies.
De hoeveelheid die u kan opwekken is afhankelijk van het aantal zonnepanelen en het vermogen van de panelen. Maar er zijn ook andere factoren die een rol spelen;
1. De windrichting van het dak
2. De helling van het dak (in geval van een schuin dak. Bij een plat dag geldt een hoek van 37 graden.)
3. Breedte en lengte van het dakdeel (oppervlakte)
Een zonnepanelen systeem met een vermogen van 2100 Wp levert in Nederland 1700 kilowattuur (kWh) bruikbare elektriciteit. Er zijn diverse rekenmodules die voor u kunnen berekenen wat uw jaarlijkse opbrengst van uw zonnepanelen kunnen zijn.
Overzicht opwekking:
Schuin dak: Berekening op basis van een dak op het zuiden met een hoek van ca. 40° graden
| Aantal panelen | Vermogen | Jaarlijkse opwekkin |
| 8 panelen | ca. 1960 Wp | ca. 1666 kWh elektriciteit |
| 10 panelen | ca. 2450 Wp | ca. 2083 kWh elektriciteit |
| 12 panelen | ca. 2940 Wp | ca. 2499 kWh elektriciteit |
| 15 panelen | ca. 3675 Wp | ca. 3124 kWh elektriciteit |
| 20 panelen | ca. 4900 WP | ca. 4165 kWh elektriciteit |
Zonnepanelen hebben een levensduur van ca. 20 jaar. De omvormer, waarmee de zwakstroom van de panelen wordt omgezet in 230 volt, gaat doorgaans minder lang mee dan de panelen. Er komt warmte vrij en er vindt slijtage plaats. Een omvormer gaat normaliter ongeveer 10 tot 15 jaar mee, ongeveer de helft van de levensduur van de zonnepanelen U moet de omvormer waarschijnlijk een keer vervangen. Let bij de aanschaf op de garantietermijn en de kosten voor een nieuwe omvormer.
Gemiddeld gaan de panelen 25 jaar mee.
Wp is de meeteenheid om het maximaal vermogen van een zonnepaneel aan te geven. De Wp is een specifieke eigenschap van de zonnecel. De omgeving waar het paneel staat is daarop niet van invloed. Wp is dus nuttig om de prestatie of efficiëntie van een zonnepaneel mee aan te geven.
Zonnepanelen wekken stroom op zodra er zonlicht is, ook al is dat maar een klein beetje. Zonnepanelen werken dus ook als het bewolkt is. De opbrengst in de volle zon is wel een stuk hoger. ’s Nachts produceren ze geen stroom, maar verbruiken ze ook geen energie.
Bij de aanschaf van zonnepanelen zijn niet alleen de kosten van de zonnepanelen, maar ook de kosten van een omvormer, de installatiekosten en mogelijk ook de kosten van een elektricien van belang. Let bij een prijsvergelijking goed op of alles in de offerte is meegenomen, zodat je niet voor onverwachte kosten komt te staan.
Ja. Wanneer ze op de juiste manier zijn geïnstalleerd, dan zijn de panelen zelfs bestand tegen zware weersomstandigheden.
Het installeren van zonnepanelen gaat gepaard met kosten. Afhankelijk van het bouwjaar van uw huis kunnen zonnepanelen interessant zijn. Zeker in nieuwbouw huizen kunnen zonnepanelen een toegevoegde waarde hebben.
Is uw huis tussen 1930 en 1960 gebouwd, dan is isolatie wellicht een betere oplossing voor het verlagen van uw energierekening. Investeren in de isolatie van de spouwmuren, het dak en de vloer en HR++ glas, zorgen voor een lagere gasrekening en hebben een hoger rendement dan zonnepanelen. Is uw huis al goed geïsoleerd, dan zijn zonnepanelen een goede manier om je energierekening verder te verlagen
Er zijn veel verschillende soorten, merken en afmetingen zonnepanelen. Elk merk levert verschillende types zonnepanelen en afmetingen. We leggen hier uit wat het verschil is in soort zonnepaneel, merk zonnepaneel en kwaliteit.
De soort zonnepaneel wordt bepaald door het materiaal waarvan de zonnecellen zijn gemaakt, zoals monokristallijn, polykristallijn en amorf. Bijna allemaal zijn ze gebaseerd op het halfgeleidermateriaal silicium.
Er zijn twee soorten kristallijne zonnecellen: de monokristallijne en de polykristallijne zonnecellen. Ze zijn anders gemaakt en er is een duidelijk verschil in uiterlijk. Er bestaat ook een dunne-film zonnepaneel. Je kunt het soort zonnepaneel en het merk zonnepaneel vergelijken op prestatie, opbrengst, garantie en meer.
1. Monokristallijn zonnepaneel
De zonnecellen in een monokristallijn zonnepaneel bestaan uit één kristal. De oppervlakte van mono kristallijne zonnecellen is egaal zwart en heeft geordende elektroden.
2. Polykristallijn zonnepaneel
De zonnecellen in een polykristallijn zonnepaneel zijn blauw en vierkant en bestaan uit een meerdere grove kristallen. Een polykristallijne zonnecel vertoont een soort gebroken schervenpatroon.
3. Amorf zonnepaneel
Amorf silicium wordt gebruikt in het dunne-film zonnepaneel. Omdat amorfe zonnepanelen geen kristallen bevatten, zijn ze zeer buigzaam.
Het vermogen van de zonnepanelen (Wattpiek) is bepaald onder ideale omstandigheden (25° Celsius, specifieke zoninstraling etc.). In Nederland zijn de omstandigheden niet altijd ideaal. Fabrikanten van omvormers bepalen de toelaatbare belasting van de omvormer daarom op basis van instralingsgegevens van het KNMI. Hierdoor is het gebruikelijk dat het vermogen van de zonnepanelen hoger is dan het vermogen van de omvormer.
Het rendement van zonnepanelen ligt tegenwoordig tussen de 9% en 17%. Vaak is het rendement te zien op de product datasheet van de fabrikant. Een zonnepanelen systeem heeft een terugverdientijd van ca. 8 jaar. Na 25 jaar is het rendement van een zonnepanelen installatie van 10 panelen ca. € 19.000
| 10 jaar | 15 jaar | 25 jaar | |
| Opbrengst in 10 jaar | € 5.839 | € 9.631 | € 19.507 |
| Investering | € 3.035 | € 3.735 | € 3.735 |
| Rendement in € | € 2.804 | € 5.896 | € 15.773 |
| Gemiddeld rendement | 9,24% | 10,53% | 16,89% |
De rendement van zonnepanelen met mono kristallijne zonnecellen is het hoogst. Dat scheelt echter maar enkele procenten opbrengst met polykristallijne zonnepanelen. (82% tegen 80% vermogen behoud na 25 jaar). Doordat mono kristallijne zonnepanelen een hoger rendement hebben, hoef je er minder m2 van te installeren, maar de kosten per paneel zijn wel hoger. De productiekosten van polykristallijne zonnepanelen lager, waardoor ze goedkoper zijn. In het algemeen is de polykristallijn geschikter voor lagere temperaturen, zoals Nederland. Het verschil in opbrengst tussen een mono- en een polykristallijn zonnepaneel onder Nederlandse omstandigheden dan ook nihil.
De panelen via de Vastelastenbond zijn altijd A-kwaliteit zonnepanelen. Wij werken samen met een gerenomeerd bedrijf, waarvan de panelen voldoen aan de hoogste rendementeisen. Momenteel heeft de Vastelastenbond geen actie voor zonnepanelen.
De onderhoud van zonnepanelen is vrij eenvoudig. Stof en vuiligheid wordt door de regen grotendeels weggespoeld. De grootste obstakel voor zonnepanelen is schaduwgevende objecten. De Vastelastenbond raadt aan om jaarlijks de situatie van uw panelen te bekijken.
De stroom die geproduceerd wordt door je zonnepanelen is gelijkstroom. Deze is nog niet geschikt voor gebruik in huis. Hiervoor heb je ook een omvormer nodig die de stroom omzet naar bruikbare elektriciteit (wisselstroom).
Tegenwoordig zijn er veel typen en merken omvormers op de markt. De omvormer moet exact afgestemd zijn op het totale vermogen (aantal panelen x het piekvermogen per paneel) Bij sommige typen zonnepanelen moet echter een omvormer met transformator worden gebruikt.
Micro-omvormers
Bij een micro-omvormer heeft elk paneel zijn eigen omvormertje waardoor de stroomkring niet wordt onderbroken. Wanneer er veel schaduw op uw dak valt biedt de Micro-omvormer de oplossing.
Meerdere omvormers
Bij grote installaties kun u kiezen voor twee of meer omvormers aangezien e.e.a. ook in de meterkast moet kunnen worden gerealiseerd. De netwerkbeheerder geeft akkoord tot het aansluiten van 5 kW vermogen aan omvormers op één fase.
Om zoveel mogelijk elektrisch vermogen aan een zonnepaneel te onttrekken “zoekt” de MPP tracker voortdurend naar het punt waarbij het product van paneel- stroom en spanning maximaal is. Dat wordt het ‘Maximum Power Point’ (MPP) genoemd. Het MPP verschuift zodra de instraling of de temperatuur van het paneel veranderd. Een omvormer heeft altijd één of meerdere MPP trackers.
Plaatst u de zonnepanelen op verschillende dakvlakken/ hellingshoeken/ windrichtingen? Dan heeft u per vlak een aparte omvormer nodig, of een omvormer met meerdere MPP trackers.
Bij het selecteren van de juiste omvormer dient u te letten op:
Vermogen
Voor een goede werking is het van belang dat het vermogen van de omvormer goed is afgestemd op het vermogen van de zonnepanelen.
Vermogen omvormer
U haalt de maximale opbrengst uit de zonnepanelen met een omvormer die qua vermogen 15% kleiner tot 10% groter is dan het Wp vermogen van de zonnepanelen. De zogenaamde nominale vermogensverhouding moet tussen de 85 en 110% liggen (vermogen omvormer/ Wp vermogen zonnepanelen). Binnen deze grenzen bent u verzekerd van de maximale opbrengst en levensduur van de omvormer.
Lees hier meer over de terug levering bij de energieleveranciers waar Vereniging de Vastelastenbond momenteel mee samenwerkt.
Wanneer u zonnepanelen aanschaft wordt door een erkend monteur geinstalleerd. Vaak geeft het installatiebedrijf aan de netbeheerder door dat uw een zonnepanelen installatie heeft.
U kan u uw productie-installatie ook zelf registreren via de website: www.energieleveren.nl. Na registratie krijgt u een bevestigingsbrief van uw netbeheerder. De netbeheerder geeft vervolgens aan uw energieleverancier door dat u zonnepanelen heeft. De saldering bij zonne-energie kan bij leveranciers verschillend zijn. Wij kijken graag met u mee, wanneer u een energieleverancier zoekt.
Op de website http://energiesubsidiewijzer.nl kunt u precies zien welke mogelijkheden er voor uw situatie zijn.
Meer weten over subsidie: Klik hier
In 2011 is de subsidie voor een zonneboiler beëindigd, daarom is het niet meer mogelijk om een subsidie voor een zonnecollector aan te vragen. Soms is een subsidie op regionaal niveau wel mogelijk.
Een zonneboiler gebruikt zonne-energie niet voor het opwekken van elektriciteit, maar voor warm water. Het warme water dat in de keuken en in de badkamer gebruikt wordt kan dan vanuit de zonneboiler installatie afgetapt worden.
Zonneboilers komen in verschillende soorten en maten. Deze kunnen allemaal warm kraanwater leveren of ook het huis verwarmen. De gewone zonneboiler is een voorbeeld van een installatie dat enkel warm water kan verwarmen. De cv-zonneboiler en de compacte zonneboiler kunnen meer en zijn in staat om ook het huis te verwarmen. Er kan ook gekozen worden voor een zonneboiler-combi, deze kan het hele huis verwarmen en is het mogelijk om vloerverwarming hierop aan te sluiten.
Een zonneboiler werkt heel eenvoudig. Een zonnecollector systeem bestaat uit enkele panelen, een buizensysteem en een naverwarmer. Op het dak van de woning wordt een zonnecollector geplaatst. Deze is aangesloten op een buizenstelsel met daarin een vloeistof die wordt verwarmt met de opgevangen zonne-energie. De vloeistof transporteert de warmte door het buizenstelsel naar een voorraadvat (boiler) met leidingwater. De warmte verwarmt het water in het voorraadvat. Het voorraadvat kun je aansluiten op een cv-ketel , die het water uit het voorraadvat zo nodig naverwarmt. Zo heeft u warm water.
U moet namelijk een zonneboiler kiezen met de capaciteit die bij de warmwatervraag van uw huishouden past. In het ene huishouden wordt meer warm water gebruikt dan in het andere huishouden. Als u alleen bent, dan heeft u vaak veel minder warm water nodig dan wanneer u een gezin hebt met twee kinderen die dagelijks moeten douchen. Hoe groter uw gezin, hoe meer warm drinkwater u nodig heeft.
Is uw dak geschikt om een zonneboiler te plaatsen?
Er is geen vergunning nodig wanneer u een zonneboiler wilt laten plaatsen. Er is alleen een vergunning nodig wanneer u een zonneboiler wilt plaatsen op het dak van een monumentaal pand.
Vanwege ons klimaat is deze toepassing in Nederland nauwelijks rendabel. Er is weinig kans dat je de extra investering die dit vergt, terugverdient.
In principe heeft het zonnepanelensysteem weinig onderhoud nodig. Het is handig dat u af en toe controleert of het systeem nog werkt: de omvormer heeft een minder lange levensduur dan de panelen en zal misschien na 10-15 jaar vervangen moeten worden. Schoonmaken is eigenlijk niet nodig, omdat het in Nederland voldoende regent. Natuurlijk mag u ze best met water schoonmaken, maar gebruik nooit schoonmaakmiddelen.