Warmtewet, warmtenet, stadsverwarming en blokverwarming

Bijna een kwart van de woningen in Nederland aangesloten kan worden op een warmtenet. En het wordt al concreter dan dat, want er is al een intentieverklaring voor het aanleggen van een warmtenet in Gorecht-Noord in Groningen. Goed nieuws zou je zeggen. Zeker als we de doelstellingen van het klimaatakkoord willen behalen. De drie belangrijkste alternatieven voor duurzame energie zijn elektrische warmtepompen, groen gas en warmtenetten. Maar wat is een warmtenet? En wat is het verschil met blokverwarming en stadsverwarming? We zetten even alle feiten over warmtenetten op een rij. 

1. Warmtenet: verwarmen zonder aardgas
   • Blokverwarming
   • Stadsverwarming
2. Verschillende warmtebronnen
3. Warmtewet (met een w)

1. Warmtenet: verwarmen zonder aardgas

Een warmtenet is mogelijk op wijk-, stad- of regioniveau, maar ook voor een enkel gebouw (blokverwarming). Warmtenetten vind je vooral in dichtbevolkte gebieden, zoals de randstad. Voor oudere woningen zijn eigenlijk twee varianten: Blokverwarming en stadsverwarming. Stadsverwarming en blokverwarming zijn manieren om je huis te verwarmen of om warm water te krijgen, zonder het gebruik van gas. Ze worden wel eens in één adem genoemd, maar er is een belangrijk verschil.

• Blokverwarming is er één centrale ketel voor het gehele complex. Bij blokverwarming wordt een heel huizencomplex voorzien van warmte via een collectieve ketel. Vaak hebben huishoudens wel een eigen gasaansluiting om te koken en douchen.
• Stadsverwarming gebruikt restwarmte (lees meer over warmtebronnen) van bijvoorbeeld een energiecentrale, verbrandingsinstallatie of fabriek in de buurt. Deze restwarmte kan water verwarmen. Zo worden woningen verwarmd en voorzien van warm kraanwater. Dat is minder belastend voor het milieu dan wanneer je voor jezelf stookt op gas. In wijken met stadsverwarming ligt meestal helemaal geen gasnetwerk.

2. Verschillende warmtebronnen

Voor warmtenetten (blok- en stadsverwarming) kunnen verschillende warmtebronnen gebruikt worden. In duurzame warmtenetten wordt aardwarmte of restwarmte gebruikt, bijvoorbeeld van een elektriciteitscentrale, fabriek of datacenter. Als de warmtebron duurzaam is, kan een warmtenet klimaatwinst opleveren.

1. Restwarmte: Restwarmte is energie van de industrie of verbrandingsinstallaties, die bij bedrijven overblijft na het productieproces. Deze restwarmte kun je als bron voor een warmtenet gebruiken, en die later (als de industrie energiezuiniger is) vervangen door aardwarmte.
2. Aardwarmte: Aardwarmte is warmte uit waterhoudende aardlagen van 1 tot 3 kilometer diep. Het staat ook bekend als geothermie. De warmte is doorgaans van hoge temperatuur, maximaal 120 graden. 
3. Warmtepomp in combinatie met aardwarmte: Met behulp van een elektrische warmtepomp kan ook de warmte in de bodem (tussen de 100 en 300 meter diep) een bron voor een warmtenet zijn. Dit is alleen te gebruiken bij woningen die goed geïsoleerd zijn. Omdat de temperatuur van deze warmte een stuk lager is. 

Temperatuur is belangrijk

Welke warmtebron je het beste kan gebruiken hangt samen met de temperatuur van het warmtenet en het energielabel van de woningen. Hoe lager de temperatuur, hoe duurzamer. Maar daarvoor moeten huizen wel goed geïsoleerd zijn. Aardwarmte, geothermie genoemd, geldt als een duurzame vorm van energie. Het wordt gewonnen door warm water van 70 graden uit de bodem (ongeveer 2 kilometer diep) op te pompen. De warmte wordt vervolgens verspreid via warmtenetten. Oudere woningen hebben 70 graden nodig. Er zijn niet veel andere warmtebronnen die je in kan zetten. Voor nieuwere woningen zijn er andere alternatieven, zoals de een grote gezamenlijke warmtepomp. Deze heeft een lagere temperatuur en is dat is vriendelijker voor het milieu. Maar opwekken op 70 graden is eigenlijk voor alle gebouwen de beste middenweg. 

3. Warmtewet (met een w) en je energierekening 

Een jaarafrekening van blok- of stadsverwarming is niet te vergelijken met een gewone jaarafrekening. Er wordt namelijk gerekend met andere eenheden (gigajoules). En als er geen GJ warmtemeters zijn, wordt er op basis van vloeroppervlakte of meeteenheden op de radiatormetertjes een verdeling toegepast. In de prijs die je voor warmte betaalt zitten ook transportkosten (van de ketel naar een woning) en servicekosten (voor het verwarmen van centrale ruimtes en het onderhoud van de ketel). Om ervoor te zorgen dat je als gebruiker van stadsverwarming niet te veel betaalt is er de warmtewet. 

Warmtewet vanaf 1 januari 2020

De belangrijkste wijzigingen per 1 januari 2020 volgens de nieuwe Warmtewet zijn:

• Nieuwe maximale tarief voor warmte is: € 26,06 per GJ
• Nieuwe maximale vastrecht voor warmte bedraagt:  €469,17 per jaar
• Maximale meettarief bedraagt: € 26,63 
• Nieuw zijn maximale tarieven voor afleversets type (CW-4) is dat: € 126,19. 

Nieuw is ook een maximaal tarief voor koude die samenhangt met de levering van warmte, dat bedraagt €253,13.

Je kan alle tarieven terugvinden op de wesbite van de ACM en consuwijzer tarieven blokverwarming.