Vastelastenbond: ‘Verhogen overstapboete voor energiecontracten verzacht impact energiecrisis’

In de energiemarkt wordt niet over ‘boetes’ gesproken maar over ‘opzegvergoedingen’. Een vreemde titel stelt directeur Dirk-Jan Wolfert van de Vastelastenbond: “Het is namelijk geen vergoeding maar een boete. Consumenten moeten een geldbedrag betalen om hun energieleverancier te compenseren voor het voortijdig verbreken van hun contract.” Momenteel staan de boetes niet in verhouding tot de risico’s die energiebedrijven lopen als klanten hun contract opzeggen. De maximale boete bij het voortijdig opzeggen van een overeenkomst met de looptijd van één jaar is vijftig euro voor stroom en vijftig euro voor gas terwijl het risico dat de energieleverancier loopt misschien wel duizend euro bedraagt. Bij een overstap blijven leveranciers met een duur ingekochte voorraad zitten. Uit angst voor een voorraadoverschot zijn er geen vaste contracten op de markt.

“Door het gebrek aan aanbod zijn consumenten ‘sitting ducks’ en gaan ze mee in elke verhoging van het variabele tarief”, verduidelijkt Wolfert. “Bij deze contractvorm worden ze met tarieven geconfronteerd die wel drie tot vier keer zo hoog zijn als de tarieven die ze voor hun jaarcontract betaalden. Tot overmaat van ramp worden de tarieven steeds vaker verhoogd. Hierdoor stijgt hun energierekening enorm en ontstaan financiële problemen en betalingsachterstanden.”

Wanneer de boete verhoogd wordt, zullen meer energiebedrijven het aandurven om vaste contracten aan te bieden. “Daardoor komt de concurrentie op gang. Energiebedrijven zullen vervolgens weer jaarcontracten aanbieden en dat betekent dat er weer wat te kiezen valt. Het doel moet zijn om de prijsvergelijkingssites weer vol te krijgen. Het aanbieden van vaste contracten zal namelijk veel onrust wegnemen en meer zekerheid bieden. Daar heeft de consument baat bij”, stelt de directeur van de consumentenorganisatie.

Toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM) werkt sinds enige tijd aan de beleidsregel ‘Continuering Energieleveranciers’. Het doel van dit concept is om de opzegvergoedingen te verhogen zodat het voor consumenten minder aantrekkelijk wordt om hun energiecontract open te breken om voor een goedkopere aanbieder te kiezen. Dit document is tot stand gekomen na overleg met partijen uit de sector, andere toezichthouders en overige stakeholders. De deadline om op dit concept te reageren was 26 augustus. Daarna verwerkte de ACM alle reacties waarna deze beleidsregel per 1 oktober van kracht moet gaan.

De precieze invulling van deze beleidsregel is vooralsnog onbekend en een definitieve beleidsregel is nog niet gepubliceerd. Zo is het nog maar de vraag of de deadline van 1 oktober gehaald kan worden qua uitvoering. Ook is vooralsnog niet duidelijk wat de hoogte van de overstapboetes wordt en hoe het beleid precies vormgegeven wordt. De Vastelastenbond heeft de ACM om verduidelijking gevraagd maar op het moment van schrijven, is er nog reactie gekomen.

Momenteel beschikt 56 procent van de Nederlandse huishoudens over een variabel tarief. Dat aantal loopt dagelijks op omdat er geen jaarcontracten op de markt zijn. De inkoopkosten voor energie zijn extreem hoog en worden door energieleveranciers direct doorberekend aan de consument. Wolfert: “Momenteel regeert de angst in de energiemarkt en daar is de consument de dupe van. Door juist nu proactief te handelen, kan de politiek burgers weer het broodnodige perspectief bieden. Als de energierekening omlaag kan, vergroot dat de koopkracht en het vertrouwen in de politiek.”