Pensioen valt vaak lager uit dan gedacht

Wanneer men eenmaal met pensioen is, valt van het maandelijkse bedrag dat er te besteden is, flink tegen. Hoe komt dat? De huidige lage rente is misschien positief voor de consument die een hypotheek wil afsluiten, maar voor de gepensioneerde met een spaarrekening of pensioenverzekering, heeft dit juist negatieve gevolgen. Maar ook het Uniform Pensioenoverzicht geeft een vertekend beeld.

Veel mensen die een pensioenverzekering hebben zijn enorm teleurgesteld over het bedrag dat ze elke maand krijgen als ze eenmaal met pensioen zijn. Kloppen die bedragen wel? 

Pensioenverzekering

De meeste mensen bouwen via hun werkgever een pensioen op. Dat is meestal bij een pensioenfonds. Ruim één miljoen werknemers heeft een pensioenverzekering (of premieovereenkomst of beschikbare premieregeling  BPR) die is afgesloten bij een verzekeraar. In dat geval valt er op uw pensioendatum een bedrag geld 'vrij'. Daarmee moet u een pensioenuitkering aankopen. Dat hoeft niet per se bij de verzekeraar waar de verzekering is afgesloten, maar dat kan ook bij andere verzekeraars. Het is ook verstandig om te shoppen, want dat kan u een hogere uitkering opleveren. 

Pensioenoverzicht toont niet juiste bedrag

Jaarlijks krijgt u van uw verzekeraar een Uniform Pensioenoverzicht (UPO). Daarin staat welk bedrag u aan pensioen kunt verwachten. Diezelfde informatie staat ook op Mijnpensioenoverzicht.nl. Dat bedrag is op dit moment hoger dan hetgeen mensen werkelijk aan pensioen krijgen. Meneer M. ging ervan uit dat hij jaarlijks €21.000 zou ontvangen van ASR. Dat stond in de brieven van ASR en ook op Mijnpensioenoverzicht.nl. Toen hij een paar maanden later met pensioen ging bleek het pensioen slechts €17.500 per jaar te zijn, €3500 per jaar minder dan waarop hij gerekend had en dat voor de rest van zijn leven. Dit komt ook door de lage rekenrente. Verzekeraars zijn verplicht om te rekenen met een verplichte rekenrente. Daardoor ziet de uitkering op het pensioenoverzicht er rooskleuriger uit dan die op dit moment is. In de regel staat in het UPO wel een waarschuwing dat de rente op ingangsdatum van het pensioen bepalend is. 

Verbond van Verzekeraars

Het Verbond van Verzekeraars vindt ook dat er iets moet gebeuren voor de mensen die door de lage rente een laag pensioen krijgen. Het Verbond wil onder meer dat je kunt doorbeleggen nadat je een pensioenuitkering krijgt zodat je kans hebt op een hogere uitkering.

Banksparen leidt tot hoger pensioen

In ieder geval krijgen verzekerden wel een hoger pensioen als het mogelijk wordt om met je pensioenkapitaal bij een bank een uitkering aan te kopen. In april 2012 rekende Kapé Breukelaar dat in Kassa al door. Naar aanleiding van die uitzending zijn door Helma Lodders van de VVD en Ewout Irrgang (toen SP) ook Kamervragen gesteld. Minister Henk Kamp zei toen onder andere: "Als uit die analyse blijkt dat het realistisch is dat product ook daadwerkelijk op de markt te verkrijgen zal zijn en tot voordeel van werkgevers en werknemers zal kunnen strekken, dan ben ik bereid in gesprek te gaan over wettelijke belemmeringen." In een artikel uit het Pensioen Magazine van februari 2015 wordt ook gepleit voor invoering van banksparen voor mensen met een pensioenverzekering. 

Nog niets gebeurd...

Helma Lodders heeft in 2013 in een motie nog wel aangedrongen op invoering van banksparen voor pensioenuitkeringen. Tot op heden is er niets mee gebeurd. Wel heeft staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in december aangekondigd dat mensen met een premieovereenkomst een beter pensioen moeten kunnen opbouwen. Zij wil daarom dat de wet op 1 januari wordt aangepast. De kern van het voorstel is dat een hoger pensioen kan worden gerealiseerd door ook na de pensioeningangsdatum bij premieovereenkomsten (deels) beleggingsrisico te nemen. 

Lijfrentes hebben ook last van lage rente

Naast sparen bij een pensioenverzekeraar kan je extra geld opzij zetten met een lijfrente. Dat geld valt op een afgesproken moment vrij en dan moet je er een uitkering van kopen. Alleen heb je daarmee wel meer flexibiliteit. Zo kun je met een lijfrente wel een bankspaarproduct kopen. Ook heb je bij een lijfrente niet de verplichting om meteen een uitkering te kopen. Je kunt het vrijkomende lijfrentekapitaal parkeren tot vijf jaar na de AOW-leeftijd. 

Kosten bij lijfrente

Veel mensen verbazen zich erover dat ze moeten betalen voor de aankoop van een uitkering. Dat is het gevolg van het provisieverbod dat geldt sinds 1 januari 2013. De beloning voor de adviseur mag niet meer in het product versleuteld zitten. Dat betekent dat de klant apart moet betalen voor advies en het afsluiten van een product. Er zijn wel grote verschillen in prijs. Je kan ook kosten besparen door jezelf goed te informeren en door middel van 'Execution Only' (Zelf een product afsluiten via een financiële dienstverlener) een product te kopen. Meer informatie hierover vindt u bij de AFM (Autoriteit Financiële Markten)

Wat kan de consument doen?

Er valt op dit moment niet veel te doen wanneer een pensioenuitkering tegenvalt. Acties die u kan ondernemen zijn:

1. Vergelijk verzekeraars waar u de pensioenuitkering kan aankopen. De rente kan per verzekeraar verschillen. Dat hoeft niet per se bij de verzekeraar waar de verzekering is afgesloten, maar dat kan ook bij andere verzekeraars.
2. Breng tijdig uw financiële situatie in kaart. Maak op tijd een afspraak met een pensioenadviseur en/of werkgever om te praten over uw pensioenuitkering.
3. Vergelijk het rentepercentage dat in uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) wordt gebruikt met de daadwerkelijke rente stand op dat moment. Zo krijgt u een beter inzicht.

Bron: Voor dit artikel heeft Vereniging de Vastelastenbond informatie gebruikt uit de uitzending van 14 februari van kassa.vara.nl/tv/afspeelpagina/fragment/waarom-is-mijn-pensioen-zo-laag/