Grootste stijging consumentenprijzen sinds 2013

De consumentenprijzen zijn in januari 2019 met 2,2 % gestegen. Dat is de hoogste stijging in de afgelopen 6 jaar. Vooral de belastingmaatregelen hadden een opwaartse druk op de prijzen. Hierbij spelen de aanpassing van het BTW tarief van 6 naar 9 % en de energiebelasting de grootste rol. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het consumentenvertrouwen is in februari minder geworden.

Energieprijzen

Ook de hogere belasting en de hogere leveringskosten van gas en elektriciteit hadden een opwaartse druk op de consumentenprijzen, aldus het statistiekbureau. De prijzen van energie gingen in januari 2019 flink omhoog. In januari was elektriciteit ruim 20 % duurder dan een jaar eerder, 5,4 % komt door de belasting en de 15,7% door de gestegen leveringstarieven. Gas was in januari 2019 ruim 15 % duurder dan vorig jaar met de verhouding van 7,4 % door belastingstijgingen en 8,1% door leveringstarieven. Naast de stijgende kosten voor stroom en gas zijn ook de voedingsmiddelen en het personenvervoer door belastingswijzgingen een stuk duurder geworden.  (lees ook: BTW verhoging reden voor opvoeren van prijzen)

Consumentenvertrouwen neemt in februari verder af

Voor het eerst na februari 2015 is het vertrouwen van consumenten negatief, meldt het CBS. Het consumentenvertrouwen komt in februari 2019 uit op -2. In januari was dat nog 1. Zowel het oordeel over het economisch klimaat als de koopbereidheid verslechtert iets. Consumenten zijn negatiever over zowel hun financiële situatie in de afgelopen 12 maanden als over de komende twaalf maanden. Verder vinden zij de tijd voor het doen van grote aankopen minder gunstig. Met -2 ligt het consumentenvertrouwen in februari echter nog boven het gemiddelde over de afgelopen twintig jaar (- 3). Het vertrouwen bereikte in januari 2000 de hoogste stand ooit (36). Het dieptepunt werd bereikt in maart 2013 (-41).

Uitleg consumentenprijsindex

De consumentenprijsindex (CPI) geeft het prijsverloop weer van een pakket goederen en diensten zoals dagelijkse boodschappen, kleding, benzine, huur en verzekeringspremies. Voor de berekening van de invloed van de veranderingen in de tarieven van product- en consumptie gebonden belastingen (zoals btw en energiebelasting) wordt de zogenoemde afgeleide CPI gebruikt. De afgeleide CPI geeft antwoord op de vraag wat de prijsontwikkeling zou zijn geweest, als geschoond wordt voor wijzigingen in belastingtarieven. Het verschil tussen de prijsontwikkeling van de CPI en de afgeleide CPI geeft dus aan hoe groot het maximale effect van belastingwijzigingen is.

De consumentenprijsindex is een belangrijke indicator van inflatie, maar is niet hetzelfde. Inflatie is breder, omdat ook industriële producten, aandelen en grondstoffen van prijs veranderen . De CPI is één van de inflatie-indicatoren die is opgenomen in het prijzendashboard.

Bron: CBS