Energieleveranciers verkopen nog steeds grijs als groene stroom

Terwijl huishoudens enorm hun best doen om een steentje bij te dragen aan de verduurzaming is het witwassen van grijze stroom naar groen, 'greenwaching' nog steeds aan de orde van de dag. Nederlandse energieleveranciers presenteren zich als groene leverancier, maar in werkelijkheid wordt er achter de schermen nog steeds een grijs inkoopbeleid gehandhaaft. Een paar jaar geleden kwam het witwassen van stroom al uitgebreid aan bod, maar leveranciers vinden steeds nieuwe manier om de regels te omzeilen. 

Sjoemelstroom nog steeds orde van de dag

Certificactenhandel, sjoemelstroom. Het betekent allemaal hetzelfde. Energieleveranciers zijn erg creatief met het omzeilen van de regels.  Het witwassen van grijze naar groene stroom, ook wel greenwashing genoemd, gebeurd op twee manieren:

1. Certificatenhandel met Garanties van Oorsprong
2. Grijze stroom doorsluizen naar de zakelijke markt

Certificatenhandel Garanties van Oorsprong

Niet alle groene elektriciteit komt uit Nederland. Veel energieleveranciers kopen Garanties van Oorsprong in het buitenland in. Bijvoorbeeld voor waterkracht uit scandinavië of zon uit Italië. Op deze manier kunnen energieleveranciers toch groene elektriciteit aanbieden. Veel energieleveranciers kopen dus (voornamelijk) grijze stroom in en kopen daar los Garantie van Oorsprong (GvO’s) bij. Dat betekent dat ze een beleidsvoering  hanteren waarin grijze stroom wordt ingekocht en als groene stroom wordt verkocht door de garanties van oorspong die ze afboeken voor hun levering. Naar buiten toe kunnen zij claimen duurzame stroom te leveren, en ook op hun stroometiket staat groene stroom. Op 1 januari 2020 werden energieleveranciers namelijk door de ACM verplicht gesteld om een stroometiket te publiceren. Onder het mom van Full disclosure moeten leveranciers informatie geven over de soort groene of grijze elektriciteit die ze het afgelopen jaar hebben geleverd. Dat brengt ons bij de tweede trend van dit moment.  

Toelichting:  Garanties van oorsprong zijn de certificaten die dienen als het bewijsmiddel dat elektriciteit afkomstig is van windkracht, waterkracht, zonnekracht of biomassa-installaties. Met garanties van oorsprong kan grijs opgewekte energie door middel van certificering als groene stroom worden verkocht. Doordat in het buitenland een overschot aan groene energie bestaat, kunnen Nederlandse handelaren op de internationale handelsmarkt voor stroomcertificaten garanties van oorsprong inkopen. Dit proces draagt niet bij aan een afname van de co² uitstoot in Nederland. Zo werd energielevarancier Innova in 2015 nog op de vingers getikt omdat grijze stroom verkocht werd als groen.

Grijze stroom doorsluizen naar de zakelijke markt

Een relatief nieuw fenomeen dat na het invoeren van het stroometiket is ontstaan is dat energieleveranciers de groene stroom voor de particulieren huishoudens gebruiken en de grijze stroom doorsluizen naar de zakelijke markt. Er zijn namelijk nog geen regels opgesteld waarin energieleveranciers het inkoopbeleid voor de zakelijke markt moet Zo pretenderen ze een groene leverancier te zijn, terwijl de grootste zakelijke afnemers gewoon de grijze stroom geleverd krijgen. Het stroomverbruik op de zakelijke markt is namelijk drie keer groter dan de particuliere markt. Wat we ook vaker zien is dat een multinationaal een dochteronderneming gebruikt om het groene imago op te schroeven, maar dat de moederorganisatie andere landen nog investeert in bijvoorbeeld kolencentrales.

Leveranciers die grijze stroom inkopen en verkopen als groene stroom 

• Clean Energy
• DELTA
• Energy Zero
• ENGIE
• Essent
• Fenor
• Innova Energie
• NeoSmart
• NieuwHollandsEnergiebedrijf
• Oxxio
• Servicehouse
• United Consumers
• Woonenergie (onderdeel van Eneco)

Op zoek naar een groene leverancier? 

Meld je aan voor Energie Vanzelf Geregeld. Dan hoef je het zelf allemaal niet uit te zoeken. WIj weten precies welke energieleveranciers groen zijn, deel uit maken van een groter concern of grijze energie leveren. 

Wantrouwen consument neemt toe

4 op de 10 consumenten vertrouwt energieleverancier niet. In juli 2019 stond nog 24 procent wantrouwend tegenover groene stroom. Anno 2020 zijn meer consumenten zijn sceptisch over groene stroom. En dat is jammer. Het wantrouwen van consumenten tegenover leveranciers die claimen groen te zijn groeit. Uit het onderzoek van Wise en Natuur & Milieu komt naar voeren dat 43% de claims over duurzaamheid of maatschappelijk verantwoord ondernemen wantrouwt. Dat blijkt uit onderzoek van WISE. Dit onderzoek geeft deze consumenten inzicht in welke elektriciteitsleveranciers werkelijk bijdragen aan een duurzamere energietransitie.

Tegengeluid: Vanuit de klimaat bewuste belegger op bedrijven neemt toe

Gelukkig oefenen de beleggers druk uit op de energiesector. Ze kiezen namelijk steeds vaker voor voor bedrijven met een groen profiel.  Oliebedrijven leggen het steeds meer af tegen energiemaatschappijen die zich richten op zon en wind. (bron: Financieel Dagblad 2 december 2020). Door klimaatbewuste aandeelhouders en overheden, neemt de druk op bedrijven sterk toe om de CO?-uitstoot van hun activiteiten te beperken. Tekenend is evenwel de opstelling van BlackRock, 's werelds grootste vermogensbeheerder. Ceo Larry Fink stuurde beleggers in januari een open brief, waarin hij stelde dat duurzaamheid een integraal deel moet zijn bij de opbouw van een beleggingsportfolio, en het inschatten van de risico's. Zijn visie: 'Klimaatrisico is beleggingsrisico.

Conclusie

Er is nog veel werk aan de winkel om leverancier en grotere industriele bedrijven mee te krijgen om de klimaatdoelstellingen te behalen. 

Bronnen: Onderzoek duurzaamheid Nederlandse stroomleveranciers is een gezamenlijke uitgave van WISE, Natuur & Milieu, en Consumentenbond.