Alles over de OPEC en stijging olieprijs

Al sinds juli 2016 zijn er berichten in de media over de olieproductie. Er zijn schommelingen op de markt en deze hebben invloed op de olieprijs. De OPEC-landen hebben onderlinge afspraken over de maximale hoeveelheid olie die op de markt wordt gebracht. Op dinsdag 27 september kwamen de landen bijeen om nieuwe afspraken te maken over een productieverlaging.

Met een beperking van de olieproductie hopen de OPEC-landen dat de prijs voor olie verder omhooggaat, zodat ze meer geld verdienen aan de export. Veel olieproducenten, zoals Saudi-Arabië en Venezuela, hebben veel last van de lage prijzen, omdat daardoor de inkomsten sterk onder druk staan. Welke consequenties dit heeft voor de olieprijs en de gasprijs leest u hier.

Productie omlaag, prijs omhoog

De olieprijs is omhoog geschoten nadat de leden van oliekartel OPEC op hoofdlijnen een akkoord wisten te bereiken over het beperken van de olieproductie. Dinsdag 27 september werd nog ongeveer 46 dollar betaald voor een vat ruwe Brentolie. Woensdag steeg de prijs met 5 procent naar 48 dollar. Overigens is dit niet de hoogste prijs die in de afgelopen maanden voor Brentolie is betaald. Medio augustus werd nog een prijs van bijna 51 dollar aangetikt. Voor een vat Amerikaanse olie moest bij de slotbel op Wall Street 46,72 dollar worden afgetikt en dat kwam neer op een stijging van 4,5 procent.

De olieprijs (het spel van vraag en aanbod)

De olieprijs en daarmee de prijs aan de pomp (en de gasprijs) is een constant spel tussen vraag en aanbod. Stijgt de productie en blijft de vraag gelijk, dan daalt de prijs omdat er een overschot aan olie is. Neemt de vraag toe (bijvoorbeeld in de wintermaanden) en daalt de productie dan stijgt de prijs omdat er schaarste is. 

Afgesproken productieplafond

De olie-exporteurs die deel uitmaken van de OPEC kwamen overeen hun productie te beperken tot 33 miljoen vaten per dag. Dat zijn circa 750.000 vaten minder dan dat er in augustus per dag aan olie werd opgepompt. Dit zal vanaf half november plaatsvinden. Dat zou de olieprijs een impuls van 7 tot 10 dollar per vat kunnen geven. Dit werkt ook door in de gasprijs. Lees meer over de samenhang. 

Productie en de uitvoering

Nu de aangesloten landen akkoord zijn, is het zaak ook landen die niet bij de OPEC zijn aangesloten mee te krijgen. Het gaat dan onder meer om Rusland. Daarover wordt nog gesproken. Rusland voerde onlangs zijn productie nog fors op. Het land is momenteel goed voor 11,1 miljoen vaten per dag. Het is voor het eerst in acht jaar dat de OPEC-landen een akkoord bereikten over een productieplafond. Volgens kenners betekent de overeenkomst mogelijk ook een verbetering voor de verhouding tussen gezworen vijanden Iran en Saudi-Arabië. Sinds 2014 botsen de grootmachten al over de olieproblematiek.

Daarvoor moeten de afspraken wel strikt en snel worden uitgevoerd. De grote vraag is echter of de OPEC-landen, die samen goed zijn voor 40 procent van de wereldwijde olieproductie, zich aan hun afspraak zullen houden. De overeenkomst moet nog worden geformaliseerd op een top in november. Dan moet ook duidelijk worden wat de productieplafonds voor de afzonderlijke landen worden.

Wat betekent dit voor Nederland?

In Nederland resulteert het besluit van de OPEC ook in een prijsstijging. Daarnaast is het zo dat het kabinet onlangs heeft besloten om de gasproductie in Groningen te verlagen. Hierdoor zijn we meer afhankelijk van import. Dit zorgt voor een hogere gasprijs. Door de toenemende vraag naar kolen steeg ook de kolenprijs. Als gevolg daarvan zijn zowel de elektriciteitsprijs als de prijs van gas gestegen.

Gasprijs vastzetten

Dat de gasprijs gaat stijgen is waarschijnlijk zeker. Het is alleen de vraag wanneer dit gebeurt. Daarom kan het verstandig zijn om uw gasprijs op het huidige lage punt voor een langere periode vast te zetten. Zo bent u verzekerd van een lage prijs en heeft u geen last van prijsstijgingen. Energieleveranciers hebben op dit moment hun producten nog ‘goedkoop’ kunnen inkopen. Stijgt de prijs, dan wordt dit doorberekend in de prijs die u als consument betaalt. Bereken hier welke leverancier voor u het voordeligst is.

Ontwikkelingen olieprijs vanaf 2014 tot nu

Vanaf de zomer tot eind november 2014 is de olieprijs met zo’n 30% gedaald vanwege een lagere vraag en een hoger aanbod van schalie-olie.Op 27 november 2014 kwamen de leden van de OPEC bij elkaar en besloten het productieniveau van 30 miljoen vaten per dag, ongeveer 40% van de wereldproductie, niet te verlagen ondanks deze forse prijsdaling. Dit was een breuk met het tot dan gevoerde beleid. Saoedi-Arabië koos ervoor zijn marktaandeel te verdedigen. Bij een verlaging van de Arabische productie zouden andere producenten meer olie uit de grond kunnen halen waarmee het positieve effect op de olieprijs teniet wordt gedaan. Verschillende OPEC-leden, waaronder Iran en Venezuela, wilden wel een lagere olieproductie. Na het besluit is de olieprijs verder gedaald tot onder de $45 per vat in januari 2015. In januari 2016 bedroeg de prijs per vat nog maar slechts $30. Hier willen de olieproducerende landen veranderingen in aanbrengen door de productie terug te brengen, zodat de prijs kan herstellen. 

De afspraken zijn in het verleden veelvuldig gebroken. Daarom hebben de OPEC-landen een speciaal comité in het leven geroepen die de details van het akkoord gaat uitwerken en de toewijzingen bepalen. In november 2016 moet daarover meer bekend worden.

Wat is OPEC?

OPEC is een samenwerkingsverband van 14 landen waar olie geproduceerd wordt. Het is opgericht in 1960 en een initiatief van landen Iran en Venezuela. Andere landen die tot de OPEC behoren zijn: Saoedi Arabië, Irak, Koeweit, Qatar, Indonesië (sinds 2015) Libië, Verenigde Arabische Emiraten, Algerije, Nigeria, Ecuador, Gabon(sinds 2016) en Angola. De OPEC-landen zijn goed voor circa 40 procent van de wereldwijde productie.